Stichting AppendiX Grafiek werkt met kunstenaars die binnen hun werk op eigen wijze grafiek als beeldtaal gebruiken.
In 2021 nodigde ze bevriende kunstenaars uit het oosten van Nederland uit om samen in haar thuisbasis Rotterdam te komen exposeren. Tijdens Grafiek 2022 (1 september t/m 30 november) zal AppendiX een tegenbezoek aan haar vrienden in Enschede brengen en samen deze tentoonstelling #Oost#West organiseren.
Met werk van Timo Hoffacker, Michael van Kekem, Erik Kok, Patrick Mangnus, Inez Odijk, Henning Rosenbrock, Sjoerd Tegelaers, Monique van Wensveen.
Periode: 4 t/m 27 november 2022 Locatie: De Vrijhof, De Veldmaat 5, 7522 NM Enschede Opening: 4 november om 17.00 uur
Openingstijden: ma t/m vr van 8 – 24 uur | za & zo van 9 – 20 uur
Hier en nu wordt de tijden opgeschud! De organisatoren van deze tentoonstelling wachtten geduldig af om hun laatste expositie te kunnen houden. Übergangsweise ging in de tussentijd gestaag voort en realiseerde momenten van bezinning met 7 online presentaties en Fenster expo’s met gastkunstenaars.
De titel van de tentoonstelling #West#Oost is een geografische aanduiding of constatering, maar kan ook duiden op oosterse en westerse kunst, of op de uitersten van het dagritme, maar vandaag slaat het ook op Henning Rosenbrock. Na 12 jaar en 7 maanden is hij vertrokken van Rotterdam naar Enschede. Weemoed waait op.
De tijd wordt opgeschud? We staan op een keerpunt. Voor de laatste keer toont AppendiX met Übergangsweise grafische kunst, de kunst van de druk, de kunst van de bedrukking. De stichting leeft voort, de kunstenaars werken voort, maar zij zullen niet meer op deze plek hun gedeelde kunde en interesse tonen.
Als iets ten einde loopt vragen we ons af wat het was, dat er was. Wat hebben we in de afgelopen 12 Übergangsweise-Ausstellungen gezien, wat greep ons destijds aan? Weten we nog wat ons betoverde in de lange, dalende gang met knik en de vierkante prachtzaal? Vaak werden we geconfronteerd met de meest uiteenlopende grafische technieken en uitdrukkingsvormen. Iedere keer was het een avontuur, waaraan een avontuur van de leden van AppendiX voorafging. De exposities waren ongetwijfeld na het werk in de ateliers, de uitkomst van lang overleg, voorafgegaan door belangstelling voor de techniek én voor collega-kunstenaars. Dat spreekt niet vanzelf, wil ik graag benadrukken. AppendiX bestaat omdat de leden zich op de hoogte stellen van de avonturen in andermans atelier.
Wat greep ons aan, of liever wat greep mij aan?
Het is altijd om de magie van de druk te doen. De omweg naar het beeld via de druk veroorzaakt geheimen. De kijker wordt teruggeworpen op de essentie van beeldmaken, misschien zelfs de oorsprong van de drukkunst. Ik mag wel zeggen een verademing in het digitale tijdperk. De indruk van de drager op het reliëf van bijvoorbeeld papier is niet te vertalen, niet te fotograferen. De indruk die dat op ons achter laat is uniek. En ook dat is de magie van grafiek: elke afdruk is een origineel.
Ik moffelde het begrip tijd in de inleidende woorden, omdat ik vandaag, misschien alleen vandaag, de rode draad van de tijd door de getoonde werken zie lopen.
Patrick Mangnus
Bijvoorbeeld met pagina’s uit de Atlas van Fouquet uit de 18 eeuw, herdruk 20 eeuw, die tot reliëfs worden gecompileerd, waarin de technieken over elkaar heen buitelen. We worden het verleden van oude ambachtelijke druktechnieken ingetrokken en ontdekken nieuwe, uitgesproken beelddragers die gestapeld, versneden, gedrukt, beschilderd, gecollageerd worden tot een boek, -of wandreliëf. Bokkensprongen in de tijd.
En dan naar de ± achtste eeuw van onze jaartelling, toen in China men het porselein leerde maken. Twee bewerkingen van een jeugdfoto worden op porselein overgezet; ogen open en ogen dicht! Wel of niet aanwezig zijn, wel of niet in de tijd staan? Schaaltjes als oogopslag, minder dan een seconde. Gezichtsbedrog of zelfbegoocheling?
Is dit vroeger? Is dit nu? Wij stappen de nabeelden in, volgen de vijf paden met dichtbegroeide, rijke vegetatie en schemerige lichtval. Is dit het pad van onze jeugd, onze fantasie, een pad uit de oertijd of uit de futuur? Is er toekomst voor uitbundig groen of ragt en jakkert de mens alle paden aan gort? Nu staan we als kijker hier, in het nu.
‘s Avonds als iedereen naar huis is en de poort gesloten, breekt het uur van de mythologische Kairos aan, de kiezer van het juiste moment. De stoelen geven elkaar shows. Ze grijpen het kritieke, scherp onderscheidende moment. De zeefdrukken komen tot leven in bewegingen, maar de stoelendansen lijken evenwel onder statische spanning te staan.
De tijd te sturen, al is er geen greep op te krijgen, is de gelukkigste paradox. Aan de cyanotypes, de blauwdrukken, wordt geschrapt, geschaafd en belicht om gestalte te geven aan de wezenskern: verandering, aantasting, ouderdom, verval. Maar is het beeld niet eeuwig jong totdat het vergaat? Tijd is alom. Vooruit, als ook achteruit.
Chronos heeft zijn werk gedaan. Het theater des levens is begonnen: knarsend, wrikkend, gillend en stinkend. Het autokerkhof als apenrots als eenheid van tijd, plaats en handeling verwijst evenwel naar de verschillen tussen natuurtijd en mensentijd. Al zijn wij het uiteraard nooit zelf, de apen op de afvalberg, we zijn op zijn minst verwant.
De expositieserie Übergangsweise verwisselt het tijdelijke voor het eeuwige. Hartelijk dank voor de vele invitaties om te kijken en te spreken, lieve AppendiX-leden; Inez Odijk, Henning Rosenbrock en Monique van Wensveen.
Er breekt een nieuwe tijd aan, die van: Passages en passant, met de curatoren Marco Douma en Kathrin Wolkowicz. En dankjewel Claudio Curio voor de ruimte en de tijd.
Ook na 5 juni is het aantal bezoekers dat het Goethe-Institut mag ontvangen beperkt. De finissage van de tentoonstelling Übergangsweise#West#Oost is op 11 juni om 17.00 uur met een bijdrage van Landa van Vliet. Wil je daarbij zijn, stuur dan een email naar info-rotterdam@goethe.de
Vanaf 13.00 uur is Inez Odijk aanwezig om bezoekers te kunnen ontvangen. Wees welkom.
Tentoonstelling met werk van Rudi Bastiaans, Erik Kok, Patrick Mangnus, Inez Odijk, Monique van Wensveen enHenning Rosenbrock.
Van harte welkom op deze laatste presentatie van Stichting AppendiX Grafiek in de gang en zaal van het Goethe- Institut. Sinds 2017 heeft de stichting ism Goethe-Institut Rotterdam een reeks tentoonstellingen geprogrammeerd in de lange gang van het instituut met als titel Übergangsweise. In deze laatste tentoonstelling is het werk te zien van de AppendiX leden zelf en van 3 kunstenaars uit Enschede en Deventer. Hun werk is grafisch in brede zin; van zeefdrukken op keramiek en grootformaat, 3d objecten, collagetechnieken, houtsnedes en etsen.
Rudi Bastiaans is kunstenaar en hecht vanuit die roeping een andere betekenis toe aan de dingen die hem omringen. Zijn kunst bestaat uit grafiek, fotografie en hij arrangeert zijn vondsten tot zogenoemde assemblages. Vaak zijn dat kistjes van diverse afmetingen met alle hun eigen geschiedenis, die in de meeste gevallen dienen als basis voor de verhalen die zich erin afspelen. Zijn grafiek bestaat uit composities van over- en door elkaar afgedrukte beeldlagen. Hij kan zich aan het toevoegen niet onttrekken en tekent en schildert doorgaans over zijn gezeefdrukte beelden heen.
Rudi Bastiaans studeerde mixed media, fotografie en grafiek van 1974 tot 1980 aan de AKI in Enschede waar hij de afgelopen dertig jaar hoofddocent was van de grafiek afdeling. Met zijn werk exposeert hij in binnen- en buitenland.
Erik Kok neemt deel aan deze expositie met een beeld dat gebaseerd is op een oude kinderfoto van zijn vader. Op deze foto staat een kind met zijn ogen dicht voor de camera. Zoals vele kinderen dacht het jongetje op de foto dat hij zich op deze manier af kon sluiten. ‘Als ik hen niet zie, zien ze mij ook niet’. Door het sluiten van zijn ogen verdwijnt hij uit het moment. De titel van het geëxposeerde kunstwerk is ‘How to disappear completely’. Het beeld bestaat uit een installatie van 2 panelen waarop honderden kleine keramische schaaltjes zijn bevestigd. Door middel van zeefdruk van transfers die op de keramische schaaltjes worden geplakt en in een keramiek oven worden gestookt, ontstaat de afbeelding.
Erik Kok stelt regelmatig tentoon in binnen- en buitenland, woont en werkt in Boekelo. Sinds 1996 werkt hij als instructeur keramiek bij AKI/ArtEZ Enschede.
In het werk van Patrick Mangnus lopen tijden parallel en door elkaar; soms harmonieus, vaak ook als botsing om een gemis aan te tonen in de huidige maatschappij.Daar waar vroeger ambachtelijke grafische technieken werden gebruikt, zijn het nu fragmenten van oud en nieuw werk, misdrukken en soms ook werk van anderen. Een houtsnede heeft dezelfde waarde als een print uit de printer. Deze worden versneden in nieuwe composities en als collages in elkaar geplakt. Het resultaat zijn ruimtelijke reliëfs of soms ook complete tijdelijke installaties.
Patrick Mangnus woont en werkt in Deventer en is verbonden als instructeur aan de grafische werkplaats bij AKI/ArteZ.
Inez Odijk maakt houtsneden, etsen en tekeningen. Zij noemt zichzelf een grafisch kunstenaar waarin ‘grafisch’ verwijst naar het Griekse woord ‘graphos’; optekenen, griffen, krassen. Mensfiguren en landschappen in fragmenten zijn onderwerpen in haar werk waarbij zij steeds de verbinding zoekt tussen een binnen-en buitenwereld. Het zijn geen directe weergaven van de werkelijkheid, eerder nabeelden die eerst worden ontrafeld en dan weer worden opgebouwd. Kenmerkend voor haar werk is het specifieke handschrift. Bij een nader kijken bestaat alles uit beweeglijke grafische notaties; streepjes, krasjes, vlakjes en lijntjes die ritmische patronen vormen.
Inez Odijk woont en werkt in Rotterdam als beeldend kunstenaar en is als docent verbonden aan de SKVR.
Monique van Wensveen werkt met geëtst koper en maakt blauwdrukken, waarbij ze haar verwondering over processen van chemische verandering en aantasting laat zien. Een langdurig etsproces van koper vormt ruimtelijke werk met grillige structuren van koperoxide. Ze vertelt hiermee een verhaal over ouderdom en verval, de onvolmaaktheid van de mens en menselijke interacties. Ook de cyanotypes (blauwdrukken) gaan over chemische verandering en aantasting, maar dan door de inwerking van licht. Tekeningen, al dan niet naar model, dienen als basis, waarbij gebruik gemaakt van een geschilderd negatief.
Monique van Wensveen is in 2013 afgestudeerd aan de WDKA, Rotterdam en heeft haar atelier in Ammerstol.
Henning Rosenbrock gebruikt als vertrekpunt kras tekeningen, papier snedes en collages die hij grotendeels door middel van zeefdrukken een tweede duurzame vorm geeft. Een thema dat altijd centraal staat in zijn werk is de mens en zijn leefomgeving. Het lijkt uit de actualiteit gegrepen maar uit langdurige observatie is al eerder gebleken: de mens staat alléén in een geïnstitutionaliseerde maatschappij. Hoewel er van alles beschikbaar is ontbreekt een duidelijk gevoel van geborgenheid.
Henning Rosenbrock woont en werkt sinds 2020 in Enschede en is verbonden als instructeur zeefdruk bij AKI/ArteZ. Daarvoor was hij werkzaam als kunstenaar in Rotterdam.
Periode: 25 mei t/m 11 juni 2021 Locatie: Goethe-Institut, Westersingel 9, 3014 GM Rotterdam Finissage: 11 juni om 17.00 uur door Landa van Vliet
Openingstijden: Ma., di., do. en vr. (10:30-14:30 uur) alleen op afspraak viainfo-rotterdam@goethe.de.
Kijk voor meer info betreft openingstijden en coronamaatregelen van het Goethe-Institut op www.goethe.de/rotterdam
Eric Jan van de Geer ziet zichzelf als een observator van vertrouwde alledaagse beelden. Een kunstenaar die zich concentreert op het wezen van afbeeldingen, hun visualisatie, presentatie en representatie ervan.
Van de Geer start altijd met het maken van foto’s of zoekt naar bestaande afbeeldingen. Deze fotografische realiteit ondervraag hij, door uitgebreide analyse.
Juist de niet letterlijke registratie van het gekozen onderwerp; een meer abstracte weergave past heel goed in de manier waarop hij beeldend onderzoek doet. De ‘originele’ oorspronkelijke fotografische beelden van onderwerpen zoals wolken, bloemen, verpakkingen en ansichtkaarten worden gedeconstrueerd en in verschillende lagen gerasterd, gedigitaliseerd en weer samengevoegd en opgebouwd m.b.v. verschillende media. Met deze methode probeert hij door te dringen tot essentie van het beeld door gebruik te maken van reductie en abstrahering.
Is de werkelijkheid in één beeld te vatten? Wat betekent het reproduceren voor weergave van het beeld? Wat is de werkelijkheid?
Eric Jan van de Geer zoekt naar simpele, non-spectaculaire, onbeduidende onderwerpen uit zijn dagelijkse omgeving om daarmee een nieuw kader te creëren tussen het niet-vertrouwde en het alledaagse.
De precisie, de aandacht waarmee het oorspronkelijke beeld, altijd in meerdere versies, opnieuw is opgebouwd zorgt ervoor dat we deze gekende, alledaagse, non-spectaculaire beelden, die we normaal gesproken niet waarnemen, opnieuw gaan zien. Zijn werk daagt de mensen uit om niet alleen vluchtig te kijken, maar ook om deze alledaagse werkelijk opnieuw te gaan zien, je te verwonderen.
Opening: di. 20 oktober, 17–19 uur en 19–21 uur (aanmelding verplicht via info@ericjanvandegeer.nl o.v.v. blok1 of blok2)
Sinds maart 2020 publiceert Stichting AppendiX Grafiek (i.s.m. Goethe-Institut Rotterdam) haar reeks Übergangsweise online.
Fijfde editie: Kathrin Wolkowicz en Marco Douma
Bovendien nodigt AppendiX de twee Rotterdamse kunstenaars uit in de zomermaanden (13 juli t/m 13 september) het Kunstfenster van het Goethe-Institut, Westersingel 9, in te richten.
Kathrin Wolkowics (1981) werkt met tekst en beeld op het gebied van performance, boeken, installaties en videowerk. Door middel van interventies in de openbare ruimte prikkelt zij de toeschouwer zintuigelijk met hoe woorden en beelden gelezen en ervaren worden. Taal is een leidraad door haar veelzijdige werk; als beeld, als klank en als lichamelijke gewaarwording. In haar zorgvuldig vormgegeven boeken onderzoekt zij hoe een geschreven woord visueel kan worden of klinkt als een stem.
Marco Douma (1965) maakt contemplatieve videowerken op het grensgebied tussen abstractie en beelden uit de alledaagse werkelijkheid. Tijdens de intelligente lockdown van COVID 19 werd hij op een andere manier uitgedaagd; in dit tijdperk van zelfisolatie begon hij te tekenen met houtskool, Siberisch krijt, pastelkrijt, kleurpotloden en heel veel gummen. Bij elke gemaakte tekening begon een ander idee om een nieuwe te maken. Dit tekenproces van dag tot dag benaderd hij als een stroom van gedachten van de geest dat met zichzelf in gesprek is waarin er iets gebeurt dat zich op papier weerspiegelt.
Sinds maart 2020 publiceert Stichting AppendiX Grafiek (i.s.m. Goethe-Institut Rotterdam) haar reeks Übergangsweise online.
Vierde editie: Hillegon Brunt en Raph de Haas
Hillegon Brunt (1964) observeert haar omgeving met een nauwkeurig en liefdevol oog. Elementen, vaak uit de natuur, worden losgehaald uit hun context en in gedetailleerde tekeningen en prints, verbeeld tot een wonderlijke wereld van personages, voorwerpen en landschappen. Daarin is niets wat het lijkt. Een kastanje wordt naast boompje een vrolijk personage. Een bedekt en verkleed mensfiguurtje staat in een vreemd landschap. https://www.hillegonbrunt.nl
Hillegon Brunt / The Landscapes 01 / 2019 / Potlood, gouache en aquarel op foto / 20cm x 27cm
Hillegon Brunt / The Landscapes 10 / 2019 /Potlood, gouache en aquarel op foto / 20cm x 27cm
Raph de Haas (1952) is schilder, graficus en tekenaar. In zijn atelier staat een wand met honderden zorgvuldig opgestapelde tekeningen, meestal op 32 x 42 cm, als een pinacotheek. De tekeningen, zwart/wit met houtskool, potlood of inkt, zijn gemaakt in een krachtig en subtiel handschrift. Lijnen die nog maar net tot stilstand lijken gebracht, donkere en lichte houtskooltoetsen, inktvlekken en streepjes, vormen een wereld waarin kleine figuurtjes steeds weer iets vertellen over ons bestaan. https://www.raphdehaas.com
AppendiX presenteert in Übergangsweise im Kunstfenster tekeningen van vier Rotterdamse kunstenaars: Anton Vrede, Jeanette Ephraïm, Hillegon Brunt en Raph de Haas.
Jeanette Ephraïm / Raph de Haas / Anton Vrede / Hillegon Brunt
In hun werk is de tekening een voertuig om een constante stroom aan ideeën te verbeelden en te onderzoeken. Speels, vervreemdend, rauw of poëtisch, hun verwonderde blik is wat hen bindt. De verschillen zijn er ook; alle vier hebben zij hun eigen herkenbare handschrift en onderwerpen.
Van iedere kunstenaar is voor deze gelegenheid een affiche gedrukt op A3 formaat, für zuhause! Deze is verkrijgbaar bij de receptie van het Goethe-Institut Rotterdam of kan toegestuurd worden via appendix-grafiek.nl na overmaken van de verzendkosten (€ 3,-). Er is een beperkte oplage van 50 exemplaren per kunstenaar gedrukt.
Te zien in Kunstfenster:
8 juni t/m 22 juni : Anton Vrede, Jeanette Ephraïm
Sinds maart 2020 publiceert Stichting AppendiX Grafiek (i.s.m. Goethe-Institut Rotterdam) haar reeks Übergangsweise online.
Derde editie: Jeanette Ephraïm en Anton Vrede
Jeanette Ephraïm (1960) maakt ruimtelijke beelden, installaties en recentelijk tekeningen in gemengde techniek. De figuurtjes of personages, die zij op papier verbeeld, hebben vaak een humoristische inslag, Wij zien dieren die menselijke trekjes vertonen of personages die op vogels lijken. Onze manier van kijken naar dieren is vaak een projectie van menselijke emoties en gedragingen, waarbij het de vraag is of die emoties bij ons horen of bij het dier. http://www.jepnet.nl
Jeanette Ephraïm / zonder titel / podlood, inkt, veer / bamboepapier / 15cm x 20 cm
Jeanette Ephraïm / zonder titel / podlood, inkt, veer / bamboepapier / 15cm x 20 cm
Jeanette Ephraïm / zonder titel / podlood, inkt, veer / bamboepapier / 15cm x 20 cm
Jeanette Ephraïm / zonder titel / podlood, inkt, veer / bamboepapier / 15cm x 20 cm
Anton Vrede (1953) maakt schilderijen, beelden en tekeningen. In zijn zwart/wit tekeningen met inkt zien we steeds terugkerende dieren; een haas, een olifant, soms een pinguïn of een aap. Zij balanceren losjes in een nauwkeurige penseelstreek op het witte papier; lijken te dansen of van de wereld te vallen, ontmoeten elkaar of nemen afscheid. Hun eenvoud is verraderlijk; wij zien naast dieren een ruimte van gedachten. http://www.antonvrede.nl
In mei en juni 2020 is Übergangsweise ter gast in Kunstfenster, de culturele etalage van Goethe-Institut Niederlande. Openbaar toegankelijk (24/7) aan de Westersingel 9 ter Rotterdam.
Benita Mylius stelt twee werken tentoon.
‘In mijn houtsneden staat de mens centraal. De mens als hoofdrolspeler op onze planeet. Hij die alles probeert te beheersen, die opbouwt en ook vernietigt. Er is weinig dat krachtiger is dan hij. Maar de natuurkrachten waaraan hij wordt blootgesteld, maken er zeker deel van uit: de mens gebruikt de natuur, die hem als het ware helpt in zijn werk, maar de natuur neemt langzamerhand terug wat de mens haar heeft ontnomen.’ (B. Mylius)
